Aantal brouwerijen stijgt

Volgens de cijfers van de Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur zijn er dit jaar tot nu toe 27 brouwerijen bijgekomen en hebben er 14 deuren gesloten. Een netto-stijging dus van 13 brouwerijen, waarmee het totaal nu op 789 staat.

Jan Ausems van de stichting heeft wel een verklaring voor de opmerkelijke stijging. "Onder de nieuwkomers zijn veel brouwerijen zonder eigen ketels, zogenaamde brouwerijhuurders. Zij hebben niet hoeven investeren in apparatuur en hebben meestal geen mensen in dienst. Deze huurbrouwers lopen dus weinig risico. De brouwers die wel eigen ketels hebben zijn voor de corona-crisis begonnen."

Ausems had meer sluitingen van brouwerijen verwacht. "De verwachte shake out is tot nu toe uitgebleven. Maar onderhuids pruttelt het wel. Vooral de brouwerijen met eigen ketels hebben het zwaar. Deze brouwerijen doen er alles aan een faillissement te voorkomen. Ze hebben vaak veel geld geïnvesteerd en hebben mensen dienst. Brouwerijhuurders hebben het wat dat betreft veel makkelijker. Zij annuleren hun afspraak om te brouwen en zijn even wat minder actief. Als er brouwerijen failliet gaan, vrees ik dat het juist de brouwerijen zijn met eigen ketels en met mensen in dienst. Dat is natuurlijk heel zuur."

Ausems is zelf een van de gezichten achter Brouwerij Hommeles. "De afgelopen maanden waren natuurlijk erg slecht qua afzet. Juli daarentegen was wat Hommeles betreft de beste maand ooit. Dat is positief. Hopelijk kunnen we dat doorzetten, maar een tweede golf hangt nog altijd als een donkere wolk boven ons. Een lockdown zou funest zijn. En nu is het mooi weer. Je kunt buiten op het terras zitten. Ik vraag me af of mensen in het najaar wel met z'n allen binnen gaan zitten."

Constant Keinemans zit met zijn bedrijf Brouwtechniek BV middenin in de brouwerswereld. "Ik ben niet zo positief. Er staat nog een boel te gebeuren", zo verwacht hij. "Veel brouwers hebben door de overheidsmaatregelen betalingen voorlopig kunnen uitstellen. Staatssteun hebben ze echter niet ontvangen. Veel huurbrouwers staan ingeschreven bij de KvK als 'groothandel' en hebben een zogenaamde BIC-code die wel recht geeft op staatssteun. Juist voor de brouwers met eigen ketels is het nu heel heftig; velen hebben het echt zwaar en dat is niet zomaar voorbij."

Keinemans constateert dat het in de horeca ook nog niet zo hard loopt zoals gehoopt. "Ik verwacht dat de grote brouwers straks met acties op prijs gaan concurreren. Nu al zie je bijvoorbeeld bieren van grote jongens als La Trappe - prachtige bieren overigens die veel prijzen hebben gewonnen - voor ruim een derde van de prijs minder in de schappen staan dan een bieren van veel kleinere brouwers. Die kleine brouwers kunnen niet mee in de strijd. De hoop is dat de consument nieuwsgierig blijft en de uitdaging blijft zoeken bij de bieren van die kleinere brouwers en een hogere prijs wil blijven betalen."

Johan Nijhof is eigenaar van Huttenkloas BV, een brouwerij waar veel huurbrouwers hun bieren laten brouwen. Heeft het daar afzeggingen geregend? "Dat viel best mee. In het begin zijn er annuleringen geweest. Gelukkig zijn er ook veel opdrachtgevers die gewoon zijn doorgegaan. Inmiddels draaien we boven onze oude niveaus. We hebben zelfs al weer een flinke investering gedaan: Komend jaar krijgen we een afvullijn voor blik." Nijhof heeft gemerkt dat het noodgedwongen thuis zitten bij veel mensen heeft geleid tot creativiteit en ondernemerschap. "Er zijn best wat mensen die tijdens de corona-crisis bedacht hebben dat ze wat met bier willen doen. Die groep komt dan bij ons terecht om een bier te laten brouwen."

Hoe het verder gaat weer Nijhof ook niet. "Gelukkig heb ik geen kristallen bol. Maar er gaat nog wel wat gebeuren. Veel brouwers hebben uitstel aangevraagd van belastingen. Maar ja, uitstel is geen afstel. Ergens moet er betaald gaan worden, Mogelijk dat er straks andere financieringsbronnen worden ingezet, zoals crowdfunding. Om Huttenkloas hoef je je geen zorgen te maken. Wij bestaan al twintig jaar en gaan gewoon lekker door."

Bij Craft, de branchevereniging voor kleine, onafhankelijke craft bierbrouwers, volgen ze ontwikkelingen op de voet. Er wordt tijdens deze crisis steeds meer samen opgetrokken met de branchevereniging Nederlandse Brouwers. Er werd onder meer samen opgetrokken om staatssteun te krijgen voor brouwers. De groei van het aantal brouwers verbaast Craft-woordvoerder Raymond van der Laan niet. Hij denkt dat die groei vooral komt door brouwerijen die voor de coronacrisis hun plannen hebben gemaakt. Wat er nu gaat gebeuren blijft ook voor hem gissen. Van der Laan: "De schade lijkt vooralsnog wel mee te vallen. Van een bloedbad is zeker geen sprake. Er gebeurt natuurlijk van alles, maar het is te vroeg om daar nu iets over te kunnen zeggen."